Są najbardziej znaną w Polsce dzielnicą Sosnowca. Sprawiła to piłka siatkowa i wielkie sukcesy milowickiego „Płomienia”.
Są też najstarszą częścią miasta; dokument z ok. 1123 r. mówi, że wśród posiadłości klasztoru w Tyńcu jest wieś Miley, ale zapis ten może nie dotyczyć Milowic. Wieś należała dóbr księcia Leszka Białego, a po jego śmierci, wojewoda krakowski Mikołaj podarował Milejowice w 1228 r. klasztorowi cystersów w Henrykowie na Śląsku.
W 1263 r. klasztor sprzedał wieś rycerzom śląskim Piotrowi i Boguszowi, a ci z kolei odstąpili ją rycerzowi Baclausowi.
W 1280 r. Milejowice znalazły się w posiadaniu wrocławskiego klasztoru norbertanów; w 1301 r. właścicielem wsi był dziedzic Adyk, a sześć lat później kasztelan bytomski Jan Sluchst zamienia Milejowice na inną wieś należącą do Piotra z Paniów.
Lokacja wsi na prawie niemieckim dokonała się w 1335 r. Pięć lat później Milkowice są własnością klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu.
Jan Długosz opisuje Mileowicze, jako sołectwo z trzema łanami uprawnej ziemi, z młynem i karczmą, zaś sama wieś liczy trzynaście łanów kmiecych i dwa zagrodowe. Pod koniec XVI w. położona w granicach Księstwa Siewierskiego wieś należała do Fryderyka Paczka z Dąbrówki.
Od 1623 r. kolejnymi właścicielami Milowic są: Andrzej Lipski, Piotr Lipski, Jaroccy, Katarzyna Grudzińska, Andrzej Wójcicki, Franciszek Grabiański i od 1820 r. Józef Błeszyński. We wsi był folwark, browar i gorzelnia oraz do 1702 r. dwór modrzewiowy,
Błeszyński w 1822 r. uruchomił tutaj odkrywkową kopalnię „Wiktor”. 66 robotników wydobywało ok. 10 tys. t węgla rocznie, zużywanego przede wszystkim w hucie cynku Błeszyńskiego (usytuowanej przy nieistniejącej już od dawna drodze biegnącej z Milowic do Sosnowca wzdłuż Brynicy). Jego spadkobierca (od 1835 r.), stryjeczny brat Ignacy, sprzedał ją w 1838 r. wraz z Milowicami Janowi Kubiczkowi, który w 1841 r. kopalnię i hutę „Leopold” wydzierżawił Joachimowi Grynbergowi i Maurycemu Józefowi Rozentalowi, kupcom z Krakowa. Od 1855 r. hutę i kopalnię dzierżawili Abraham Kuznitzky z Mysłowic i bracia Jakub i Izrael Pniowerowie. Zbudowali oni szyb „Anna” o głębokości 58 m. Kolejnymi właścicielami Milowic są: od 1861 r. Julian Kubiczek (syn Jana), od 1865 r. Szmul Hamburger (który kupił też pracującą już tu fabrykę gwoździ) i od 1868 r. Simon Kuznitzky (Szymon Kuźnicki) , który rok później utworzył spółkę pod nazwą Dom Handlowy Kuznitzky i S-ka. Do Spółki weszli także: Markus Feige i Zygmunt Pringsheim z Wrocławia. Ok. 1870 r. huta i fabryczka drutu i gwoździ została zlikwidowana. Kopalnia przeszła na własność Towarzystwa Kopalń i Hut w Milowicach. (Sp. Akcyjna utworzona przez wdowę po Kuznickim, Feige’a i Pringsheima). W 1872 r. w kopalni doszło do głośnego, przegranego przez górników, strajku przeciwko przedłużeniu czasu pracy.
W latach 1882 – 1883 spółka „Milowitzer Eisenwerk” (należąca do koncernu „Oberdarf”) uruchomiła walcownię, nazywano hutą „Aleksander”, a następnie „Milowicką Walcownią Żelaza”.
Po powstaniu listopadowym usypano w Milowicach (u zbiegu Brynicznej i Słonecznej) kurhan na mogiłach 6 powstańców poległych w potyczce z Kozakami w 1831 r. i postawiono na nim kapliczkę; w 1920 r. kurhan obmurowano.
W 1895 r. Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich (kapitał francuski i belgijski) wykupiło akcje Towarzystwa Kopalń i Hut w Milowicach. Wybito nowe szyby: Renault (Wiktor), „Łoboda” i „Drzewny”. W 1906 r. przy milowickiej walcowni powstał pierwszy klub sportowy KS Milowice z drużyną piłkarską; następnie klub przyjął nazwę Towarzystwa Sportowego „Union” (filia klubu petersburgskiego) z sekcjami: piłki nożnej, cyklistów i kręglarską. Milowicka huta była wielkim sponsorem Stali, a po zmianie nazwy także Zagłębia Sosnowiec – tutaj byli zatrudnieni piłkarze sosnowieccy.
W latach 1901 – 1908 pracowała tu kopalnia „Jakub”, której właścicielami był Marceli Sternicki, a następnie K. Płodowski. Po 1909 r. kopalnia „Wiktor” zmienia nazwę na „Milowice” (w latach 1920 -1926 wrócono do nazwy „Wiktor”); od 1957 r. czynne były upadowe „Milowice I” i „Milowice II”.
W 1914 r. w szkole przy walcowni utworzono koszary dla ochotników wstępujących do Legionów Polskich. W 1915 r. podczas okupacji niemieckiej Milowice zostały włączone do Sosnowca.
W Polsce niepodległej walcownia otrzymała nazwę „Milowice” i stała się własnością Towarzystwa Akcyjnego Walcowni Żelaza Milowice; od 1920 r., wraz z hutą „Staszic” na Dębowej Górze i od 1923 r. z hutą „Katarzyna” na Konstantynowie należała do Modrzejowskich Zakładów Górniczo – Hutniczych S.A., a od 1934 r. do Zjednoczonych Zakładów Górniczo – Hutniczych „Modrzejów – B. Hantke”. W 1948 r. hutę upaństwowiono.
W latach 20. ub. wieku założono cmentarz. W 1929 r. członkowie ochotniczej straży pożarnej przy kopalni z Bolesławem Przypkowskim na czele założyli klub sportowy, który zarejestrowano w 1935 r.
W 1937 r. otwarto w dzielnicy, drugi w Sosnowcu, ogródek jordanowski.
Milowice należały do parafii czeladzkiej do 1937 r., kiedy to biskup częstochowski ustanowił parafię pw. Matki Boskiej Szkaplerznej. Funkcję kościoła pełniła kaplica, na którą zaadoptowano budynek po ochronce dla dzieci. W latach 1984 – 1988 zbudowano kościół wg projektu inż. arch. Laske, konsekrowany w 1989 r. Rok wcześniej z parafii MBSz wydzielono nową parafię Brata Alberta Chmielowskiego, w 2002 r. konsekrowano nowy kościół parafialny.
W okresie powojennym sercem dzielnicy była w dalszym ciągu kopalnia; powstało osiedle mieszkaniowe dla górników, a za sprawą siatkarek (sekcja od 1964 r.) i siatkarzy (od 1961 r., ale z braku sali zrezygnowano i ponownie uruchomiono sekcję w 1964 r.) GKS „Płomień” dzielnica stała się znana w Polsce i poza jej granicami. Siatkarze zdobyli w 1978 r., jako pierwsza w historii polskiego sportu drużyna, Puchar Europy Mistrzów Krajowych. Sekcja żeńska awansowała w 1971 r. do II ligi, a w następnym do I ligi. Kobiety zdobyły tytuł mistrzowski w latach 1974, 1975, 1979, 1980 i 1981. Sekcja męska awansowała do II ligi w 1968 r., w roku następnym awansowała do I ligi, ale w skutek zmian organizacyjnych, po barażach wraciła do II ligi. W 1970 r. awansowała ponownie, by w 1972 r. spaść do niższej klasy; w 1975 i 1976 r. zdobywa wicemistrzostwo Polski; w 1977 i 1979 r. jest mistrzem Polski. W okresie sukcesów klubu powiększono halę sportową, która dziś służy Szkole Mistrzostwa Sportowego.
W 1973 r. kopalnia „Milowice” (wydobywająca także bentonit, surowiec dla odlewnictwa) została połączona z kopalnią „Czeladź”, w 1976 r. kopalnia „Milowice – Czeladź” została włączona do kopalni „Czerwona Gwardia”; w 1990 r. „Czerwona Gwardia” przyjęła starą nazwę „Saturn”, a w 1996 r. kopalnia została zlikwidowana.
Wraz z kopalnią upadło sportowe życie i najwspanialsze lata w historii Milowic. W 1990 r. została rozwiązana pierwsza drużyna żeńska siatkarek; jej tradycje przejął MKS MOS „Płomień” Sosnowiec grający w hali LO im. B. Prusa. W 1992 r. „Górnik” Kazimierz połączył się z „Płomieniem” i powstał silny zespół, który w 1996 r. zdobył mistrzowski tytuł. Zarząd likwidowanego „Płomienia” podjął decyzje o rejestracji na bazie sekcji judo nowego klubu, tj. M.T.S. „Płomień Milowice”.
W historycznej hali „Płomienia”, trenują i grają w II lidze dziewczęta ze Szkoły Mistrzostwa Sportowego (zał. w 1994 r.). W drużynie złotych medalistek ME w 2003 r. było pięć wychowanek SMS.
Na terenie zlikwidowanej kopalni działa sosnowiecka podstrefa Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
W 1996 r. „część łożyskową” Fabryki Łożysk Tocznych „Prema – Milmet” wykupił amerykański „Timken Co.”.
W 2001 r. na terenie dzielnicy, przy trasie Katowice – Warszawa, otwarto hipermarket. W 2002 r. spadkobierca huty „Aleksander” – Fabryka Butli Technicznych „Milmet” S.A. (wcześniej także Zakłady Wyrobów Kutych „Milowice” oraz Fabryka Łożysk Tocznych „Prema – Milmet”) obchodziła uroczyście 120 rocznicę powstania zakładu. Fabryka jest jedynym w kraju producentem butli tlenowych.
W 2005 r. Milowice, mimo braku dokumentu poświadczającego tę okrągłą liczbę, obchodziły 900 – lecie istnienia. Inicjatorami uroczystości byli działacze Towarzystwa Miłośników Milowic i ks. Leonard Sobczyk, proboszcz parafii pw. Matki Boskiej Szkaplerznej.
Na obszarze dzielnicy znajdujemy stare, często zapomniane nazwy osiedli: Pekin Milowicki, Kalety i zbudowane jeszcze przez kop. „Wiktor” osiedle Betony, Dwór.

Janusz Lewanda

Dodaj komentarz